Οριακή (μεταιχμιακή) διαταραχή προσωπικότητας

Ποια είναι τα σημεία και τα συμπτώματα της οριακής διαταραχής προσωπικότητας (BPD);

Τα σημάδια και τα συμπτώματα της οριακής διαταραχής προσωπικότητας (BPD) μπορεί να περιλαμβάνουν έντονα και ασταθή συναισθήματα, παρορμητική και απερίσκεπτη συμπεριφορά, διαστρεβλωμένη αίσθηση του εαυτού και των άλλων και ασταθείς και έντονες σχέσεις. Ορισμένα άλλα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Φόβος εγκατάλειψης: Είναι σύνηθες για τα άτομα με BPD να αισθάνονται άβολα όταν είναι μόνα τους. Όταν τα άτομα με BPD αισθάνονται ότι εγκαταλείπονται ή παραμελούνται, νιώθουν έντονο φόβο ή θυμό. Μπορεί να παρακολουθούν το πού βρίσκονται τα αγαπημένα τους πρόσωπα ή να τα εμποδίζουν να φύγουν. Ή μπορεί να απομακρύνουν/διώχνουν τους ανθρώπους πριν πλησιάσουν πολύ για να αποφύγουν την απόρριψη.
• Έντονες και ασταθείς σχέσεις:  Τα άτομα με BPD βρίσκουν δύσκολο να διατηρήσουν υγιείς προσωπικές σχέσεις, επειδή τείνουν να αλλάζουν τις απόψεις τους για τους άλλους απότομα και δραματικά. Μπορεί να περάσουν από την εξιδανίκευση των άλλων στην υποτίμησή τους γρήγορα και το αντίστροφο. Οι φιλίες, οι γάμοι και οι σχέσεις τους με τα μέλη της οικογένειας είναι συχνά χαοτικές και ασταθείς.
• Ασταθής αυτοεκτίμηση ή άσχημη αίσθηση του εαυτού: Τα άτομα με BPD έχουν συχνά μια διαστρεβλωμένη ή ασαφή εικόνα του εαυτού τους και συχνά νιώθουν ενοχές ή ντροπή και βλέπουν τον εαυτό τους ως “κακό”. Μπορεί επίσης να αλλάξουν απότομα και δραματικά την αυτοεικόνα τους, που φαίνεται με το να αλλάζουν ξαφνικά στόχους, απόψεις, καριέρα ή φίλους. Έχουν επίσης την τάση να σαμποτάρουν την πρόοδό τους. Για παράδειγμα, μπορεί να αποτύχουν σε ένα τεστ επίτηδες, να καταστρέψουν σχέσεις ή να απολυθούν από μια δουλειά.
• Ταχείες αλλαγές στη διάθεση: Τα άτομα με BPD μπορεί να παρουσιάσουν ξαφνικές αλλαγές στο πώς αισθάνονται για τους άλλους, τον εαυτό τους και τον κόσμο γύρω τους. Τα παράλογα συναισθήματα – συμπεριλαμβανομένου του ανεξέλεγκτου θυμού, του φόβου, του άγχους, του μίσους, της θλίψης και της αγάπης – αλλάζουν συχνά και ξαφνικά. Αυτές οι διακυμάνσεις διαρκούν συνήθως μόνο λίγες ώρες και σπάνια περισσότερο από λίγες ημέρες.
• Παρορμητική και απερίσκεπτη συμπεριφορά: Τα επεισόδια απερίσκεπτης οδήγησης, καυγάδων, τζόγου, χρήσης ουσιών, αδηφαγίας και/ή μη ασφαλούς σεξουαλικής δραστηριότητας είναι συνηθισμένα μεταξύ των ατόμων με BPD.
• Αυτοτραυματισμός και αυτοκτονική συμπεριφορά: Πολλά άτομα με BPD αισθάνονται θλίψη, πλήξη, ανικανοποίητο ή “άδειο”. Από το αίσθημα της θλίψης και του κενού οδηγούνται σε ιδέες αυτοκαταστροφής γιατί δεν αντέχουν αυτό που βιώνουν.
• Επαναλαμβανόμενος αυτοτραυματισμός ή αυτοκτονική συμπεριφορά: Τα άτομα με BPD μπορεί να κόβουν, να καίνε ή να τραυματίζουν τον εαυτό τους (αυτοτραυματισμός) ή να απειλούν να το κάνουν. Μπορεί επίσης να έχουν αυτοκτονικές σκέψεις. Αυτές οι αυτοκαταστροφικές πράξεις πυροδοτούνται συνήθως από την απόρριψη, την πιθανή εγκατάλειψη ή την απογοήτευση από κάποιον φροντιστή ή εραστή.
• Χρόνια συναισθήματα κενού: Πολλά άτομα με BPD αισθάνονται θλίψη, πλήξη, ανικανοποίητο ή “άδειο”. Τα συναισθήματα αναξιότητας και αυτοαποστροφής είναι επίσης συνηθισμένα.
• Δυσκολία στον έλεγχο του θυμού: Τα άτομα με BPD δυσκολεύονται να ελέγξουν το θυμό τους και συχνά θυμώνουν έντονα. Μπορεί να εκφράζουν το θυμό τους με καυστικό σαρκασμό, πικρία ή οργισμένα παραληρήματα. Αυτά τα επεισόδια συχνά ακολουθούνται από ντροπή και ενοχές.
• Παρανοϊκές σκέψεις που σχετίζονται με το στρες ή αποστασιοποίηση: Συνήθως ο φόβος της εγκατάλειψης. Τα συμπτώματα αυτά είναι προσωρινά και συνήθως όχι αρκετά σοβαρά ώστε να θεωρηθούν ξεχωριστή διαταραχή.

Δεν εμφανίζουν όλοι όσοι πάσχουν από οριακή διαταραχή προσωπικότητας όλα αυτά τα συμπτώματα. Η σοβαρότητα, η συχνότητα και η διάρκεια των συμπτωμάτων είναι μοναδικές για κάθε άτομο.