Γρήγορη αναζήτηση
Οι διαταραχές της ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη, το άγχος, οι φοβίες, επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε , συμπεριφερόμαστε και ζούμε. Υπάρχουν περισσότεροι από 200 τύποι ψυχικών ασθενειών. Τα συμπτώματα των διαταραχών ψυχικής υγείας συνήθως βελτιώνονται με τη συστηματική θεραπεία, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή , ψυχοθεραπεία, πάντα υπό τις οδηγίες του επαγγελματία ψυχικής υγείας .
Γενικές Πληροφορίες
Τι είναι η ψυχική υγεία και γιατί είναι σημαντική για όλους μας;
Η ψυχική υγεία περιλαμβάνει την ψυχολογική, συναισθηματική και κοινωνική ευημερία του ατόμου. Διαμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεστε, αισθάνεστε, συμπεριφέρεστε και αλληλεπιδράτε με τους άλλους. Η ψυχική σας κατάσταση επηρεάζει επίσης τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζετε το στρες. Αποτελεί ζωτικό μέρος της ζωής σας, από τη βρεφική έως την ενήλικη ζωή.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (W.H.O.), η ψυχική υγεία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την «υποκειμενική ευεξία, την αντιληπτή αυτοαποτελεσματικότητα, την αυτονομία, την ικανότητα, την εξάρτηση μεταξύ των γενεών και την αυτοεκτίμη και συναισθηματικού δυναμικού ενός ατόμου». Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας επίσης δηλώνει ότι η ευημερία ενός ατόμου συμπεριλαμβάνεται στην πραγματοποίηση των ικανοτήτων του, αντιμετωπίζοντας τα φυσιολογικά άγχη της ζωής, την παραγωγική εργασία και τη συμβολή στην κοινότητά του. Οι πολιτισμικές διαφορές, οι υποκειμενικές εκτιμήσεις και οι ανταγωνιστικές επαγγελματικές θεωρίες επηρεάζουν το πώς ορίζεται η «ψυχική υγεία».
Τι είναι οι διαταραχές της ψυχικής υγείας;
Οι διαταραχές της ψυχικής υγείας ή οι ψυχικές ασθένειες επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεστε και συμπεριφέρεστε. Αλλάζουν τη διάθεσή σας και μπορεί να σας δυσχεραίνουν τη λειτουργία στο σπίτι, την εργασία, το σχολείο ή την κοινότητά σας.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το να έχετε κακή ψυχική υγεία δεν σημαίνει πάντα ότι έχετε διαταραχή της ψυχικής υγείας. Μπορείτε επίσης να έχετε μια διαταραχή ψυχικής υγείας και να εξακολουθείτε να περνάτε μεγάλες περιόδους χωρίς ενεργό συμπτωματολογία.
Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι διαταραχών ψυχικής υγείας;
Υπάρχουν περισσότεροι από 200 τύποι διαταραχών της ψυχικής υγείας. Μερικοί από τους πιο συνηθισμένους τύπους περιλαμβάνουν:
- Διαταραχές της διάθεσης, όπως κατάθλιψη, διπολική διαταραχή.
- Αγχώδεις ή φοβικές διαταραχές.
- Διαταραχές της συμπεριφοράς.
- Ψυχωσικές διαταραχές, όπως η σχιζοφρένεια.
- Διαταραχές προσωπικότητας.
- Διαταραχές πρόσληψης τροφής.
- Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΨΔ).
- Διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD).
- Διαταραχή του φάσματος του αυτισμού.
- Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)
- Διαταραχές χρήσης ουσιών, συμπεριλαμβανομένου του εθισμού στα ναρκωτικά και της διαταραχής χρήσης αλκοόλ
- Σεξουαλικές διαταραχές και οι διαταραχές ταυτότητας του φύλου
- Διαταραχές της προσωπικής τους ταυτότητας, της μνήμης και της γενικότερης επίγνωσης του εαυτού τους
Ποιοι μπορεί να εμφανίσουν διαταραχές ψυχικής υγείας;
Οποιοσδήποτε, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου, καταγωγής ή εθνικότητας, μπορεί να παρουσιάσει από μια διαταραχή της ψυχικής υγείας. Οι γυναίκες εμφανίζουν συχνότερα κατάθλιψη, άγχος και διατροφικές διαταραχές. Ενώ άνδρες είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν κατάχρηση ουσιών και αντικοινωνικές διαταραχές προσωπικότητας. Τα προβλήματα συμπεριφοράς και η ΔΕΠΥ είναι συχνότερα στους εφήβους.
Πόσο συχνές είναι οι διαταραχές της ψυχικής υγείας;
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), πάνω από το ένα τρίτο των ανθρώπων στις περισσότερες χώρες αναφέρουν προβλήματα σε κάποιο σημείο της ζωής τους τα οποία ταιριάζουν στα κριτήρια διάγνωσης ενός ή περισσότερων από τις πιο συχνές ψυχικές διαταραχές. Περίπου 1 στους 5 ενήλικες και εφήβους ζει με κάποια διαταραχή της ψυχικής υγείας. Περίπου οι μισές από όλες τις ψυχικές ασθένειες αρχίζουν στην ηλικία των 14 ετών και τα τρία τέταρτα αρχίζουν στην ηλικία των 24 ετών.
Η αυτοκτονία, η οποία συχνά συνδέεται με ψυχικές ασθένειες, είναι η 10η κύρια αιτία θανάτου στην Ε.Ε. Είναι η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των ατόμων ηλικίας 15 έως 34 ετών.
Συμπτώματα και Αιτίες
Τι προκαλεί διαταραχές ψυχικής υγείας;
Οι διαταραχές της ψυχικής υγείας μπορεί να έχουν πολλές αιτίες και σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν εδραιωθεί αξιόπιστες και αποδεκτές αιτίες. Μπορεί να είναι αποτέλεσμα μη φυσιολογικών γονιδίων. Μπορεί να κληρονομήσετε αυτά τα γονίδια από έναν γονέα ή τα γονίδια μπορεί να αλλάξουν κατά τη διάρκεια της ζωής σας. Χημικές ανισορροπίες στον εγκέφαλό σας μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε ψυχικές διαταραχές. Υπάρχουν συσχετίσεις των ψυχικών διαταραχών με τη χρήση ουσιών που περιλαμβάνουν το αλκοόλ, την κάνναβη και την καφεΐνη.
Ο κίνδυνος ψυχικής ασθένειας αυξάνεται εάν:
- Κάνετε χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών.
- Δεν λαμβάνετε σωστή διατροφή.
- Δεν έχετε ένα υποστηρικτικό δίκτυο από φίλους ή μέλη της οικογένειας.
- Είχατε μια τραυματική γέννηση ή γεννηθήκατε από εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου.
- Έχετε μια χρόνια πάθηση, όπως καρκίνο, διαβήτη ή υποθυρεοειδισμό.
- Υπάρχει οικογενειακό κληρονομικό ιστορικό με ψυχικές παθήσεις
- Έχετε νευρολογική διαταραχή, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ ή η άνοια.
- Έχετε διαταραχή του ύπνου.
- Έχετε ακραίο στρες στη ζωή σας.
- Έχετε υποστεί τραυματική εγκεφαλική βλάβη.
- Είχατε ένα τραυματικό γεγονός στη ζωή σας ή ιστορικό κακοποίησης.
Ποια είναι τα πιο πιθανά συμπτώματα που εμφανίζονται ;
Οι διαταραχές της ψυχικής υγείας μπορεί να οδηγήσουν σε ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων, όπως:
- Χρήση αλκοόλ ή και χρήση ναρκωτικών ουσιών
- Αποφυγή κοινωνικών εκδηλώσεων και φίλικές σχέσεις.
- Αλλαγές στη σεξουαλική υγεία.
- Δυσκολία στην αντίληψη της πραγματικότητας, συμπεριλαμβανομένης της εμφάνισης ψευδαισθήσεων ή παραισθήσεων.
- Υπερβολική ανησυχία ή φόβος.
- Εύκολη κόπωση ή προβλήματα ύπνου.
- Αισθήματα θλίψης ή απομόνωσης.
- Αδυναμία εκτίμησης ή ερμηνείας των συναισθημάτων ή των συναισθημάτων των άλλων .
- Έντονη ευερεθιστότητα ή θυμός.
- Εμμονή με τη σωματική σας εμφάνιση, το βάρος ή τις διατροφικές σας συνήθειες.
- Προβλήματα συγκέντρωσης, μάθησης ή ολοκλήρωσης καθημερινών εργασιών.
- Ξαφνικές αλλαγές της διάθεσης, περνώντας από τα “χαμηλά” στα “υψηλά” και αντίστροφα.
- Σκέψεις αυτοκτονίας ή αυτοτραυματισμοί.
- Οι διαταραχές της ψυχικής υγείας στα παιδιά και τους έφηβους που τείνουν να επηρεάζουν τη λειτουργικότητά τους. Μπορεί να παρατηρήσετε:
Αλλαγές στην απόδοσή τους στο σχολείο ή στον τρόπο με τον οποίο αλληλοεπιδρούν με άλλα παιδιά.
Αδιαφορία για δραστηριότητες ή χόμπι που συνήθιζαν να απολαμβάνουν.
Υπερβολική ανησυχία ή άγχος, όπως ο φόβος να πάνε για ύπνο.
Συχνά ξεσπάσματα θυμού, ανυπακοή ή επιθετικότητα.
Υπερκινητική συμπεριφορά, όπως προβλήματα συγκέντρωσης ή καθιστικής ακινησίας.
Εφιάλτες.
Διάγνωση και εξετάσεις
Πώς διαγιγνώσκονται οι ψυχικές διαταραχές;
Είναι σημαντικό να λάβετε διάγνωση από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας (όπως ψυχίατρος ή ψυχολόγος ). Χρειάζεστε μια σωστή διάγνωση για να λάβετε τη σωστή θεραπεία.
Ένας ψυχίατρος ή ένας ψυχολόγος θα εξετάσει προσεκτικά τα συμπτώματά σας για να αξιολογήσει την ψυχική σας υγεία. Φροντίστε να ενημερώσετε τον θεραπευτή σας:
- Εάν υπάρχουν συγκεκριμένοι εκλυτικοί παράγοντες που επιδεινώνουν την ψυχική σας υγεία.
- Εάν τα προβλήματα ψυχικής υγείας σας είναι χρόνια (συνεχή) ή εάν είναι παροδικά.
- Πότε παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά οι αλλαγές στην ψυχική σας υγεία.
Δεν υπάρχουν ιατρικές εξετάσεις που μπορούν να διαγνώσουν τις ψυχικές ασθένειες. Όμως ο ψυχίατρος μπορεί να πραγματοποιήσει εξετάσεις, όπως αιματολογικές ή απεικονιστικές εξετάσεις, για να αποκλείσει άλλες οργανικές παθήσεις που μπορεί να επηρεάσουν την ψυχική υγεία.
Θεραπευτικές παρεμβάσεις
Πώς αντιμετωπίζονται οι διαταραχές ψυχικής υγείας;
Οι θεραπείες για τις διαταραχές της ψυχικής υγείας μπορεί να περιλαμβάνουν:
Φαρμακευτική αγωγή: Όπως τα αντικαταθλιπτικά και τα αντιψυχωσικά. Αυτά τα φάρμακα αλλάζουν τις χημικές ουσίες στον εγκέφαλό σας, ώστε να εμφανίζετε λιγότερα συμπτώματα. Είναι πολύ σημαντικό να λαμβάνετε τα φάρμακα ακριβώς όπως σας υποδεικνύει ο Ψυχίατρός σας. Ποτέ μη διακόπτετε τη λήψη φαρμάκων για μια ψυχική ασθένεια χωρίς να έχετε συμβουλευτείτε τον θεραπευτή σας
Ψυχοθεραπεία: Η συνεδρία με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας (ψυχίατρος ή ψυχολόγο) μπορεί να σας βοηθήσει να επεξεργαστείτε τις προκλήσεις μιας ασθένειας και να διαχειριστείτε τα συμπτώματά της. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να γίνεται σε ατομικό πλαίσιο με έναν ή σε ομαδικό πλαίσιο. Η γνωσιακή ψυχοθεραπεία είναι η πιο γνωστή μορφή ψυχοθεραπείας. Επικεντρώνεται στο να σας βοηθήσει να αλλάξετε αρνητικές συμπεριφορές και μοτίβα σκέψης.
Εναλλακτικές θεραπείες: Ορισμένες ψυχικές ασθένειες, όπως η κατάθλιψη, μπορεί να βελτιωθούν με εναλλακτικές θεραπείες. Παραδείγματα περιλαμβάνουν φυτικές ή ομοιοπαθητικές θεραπείες, διαλογισμό . Μιλήστε με τον ψυχίατρό σας πριν από τη λήψη οποιωνδήποτε φυτικών θεραπειών ή συμπληρωμάτων. Μπορεί να επηρεάσουν άλλα φάρμακα.
Θεραπείες διέγερσης του εγκεφάλου: Δεν βελτιώνονται όλες οι διαταραχές με τη φαρμακευτική αγωγή. Εάν αυτό συμβαίνει, ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να σας συστήσει θεραπείες διέγερσης του εγκεφάλου. Αυτές οι θεραπείες αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο τα νεύρα και άλλα κύτταρα στον εγκέφαλό σας επεξεργάζονται χημικές ουσίες και ανταποκρίνονται σε ερεθίσματα. Παραδείγματα περιλαμβάνουν την ηλεκτροσπασμοθεραπεία και τη διακρανιακή μαγνητική διέγερση (TMS).
Πρόληψη - Πρόγνωση
Ποια είναι η πρόγνωση για τα άτομα με διαταραχή της ψυχικής υγείας;
Τα περισσότερα άτομα με διαταραχές της ψυχικής υγείας μπορούν να διαχειριστούν τα συμπτώματά τους. Με τις σωστές θεραπείες ζουν μια πλήρη, ικανοποιητική ζωή. Ορισμένοι άνθρωποι θα πρέπει να διαχειρίζονται μια ψυχική ασθένεια για το υπόλοιπο της ζωής τους. Άλλοι διαπιστώνουν ότι τα συμπτώματα βελτιώνονται καθώς μεγαλώνουν. Συνολικά, οι ψυχικές ασθένειες τείνουν να κορυφώνονται στους νεαρούς ενήλικες ηλικίας 18 έως 25 ετών και στη συνέχεια μειώνονται σημαντικά μετά τα 50. Η ψυχική ασθένεια μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο για ορισμένες παθήσεις όπως το εγκεφαλικό επεισόδιο, ο διαβήτης τύπου ΙΙ και οι καρδιαγγειακές παθήσεις.
Πότε πρέπει να επικοινωνήσω με τον γιατρό μου;
Ζητήστε αμέσως βοήθεια εάν έχετε αυτοκτονικές σκέψεις ή παρατηρήσετε αυτοκτονική συμπεριφορά σε κάποιον άλλον. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, καλέστε το ΕΚΑΒ 166
Σημείωση
Οι διαταραχές της ψυχικής υγείας, επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεστε, αισθάνεστε και συμπεριφέρεστε. Μπορεί να δυσχεράνουν τη λειτουργία στο σπίτι, το σχολείο ή την εργασία. Υπάρχουν όμως θεραπείες. Η ακριβής διάγνωση είναι το πρώτο βήμα για τη διαχείριση μιας διαταραχής ψυχικής υγείας. Μιλήστε με τον ψυχίατρο εάν εσείς ή το παιδί σας παρουσιάσετε οποιαδήποτε σημεία ή συμπτώματα.
