Πρωτοπαθής Προοδευτική Αφασία
Primary Progressive Aphasia (PPA)
Η πρωτοπαθής προοδευτική αφασία (PPA) είναι μια νευρολογική πάθηση που σας κάνει να απωλέσετε τις γλωσσικές σας δεξιότητες. Είναι ένας τύπος άνοιας και μπορεί να αποτελεί ένδειξη της νόσου του Αλτσχάιμερ. Στην αρχή, μπορεί να δυσκολεύεστε να βρείτε τις σωστές λέξεις για αντικείμενα ή να κατανοήσετε τους άλλους. Με την πάροδο του χρόνου, πολλοί άνθρωποι με PPA χάνουν όλες τις δεξιότητες προφορικής ή γραπτής επικοινωνίας.
Γενικές Πληροφορίες
Τι είναι η πρωτοπαθής προοδευτική αφασία;
Η πρωτοπαθής προοδευτική αφασία (PPA) είναι μια νευρολογική διαταραχή που επηρεάζει την ικανότητα ενός ατόμου να μιλάει και να επικοινωνεί. Η αφασία είναι μια γλωσσική διαταραχή που προκύπτει από βλάβη σε βασικά τμήματα του εγκεφάλου σας που είναι υπεύθυνα για την κατανόηση ή την παραγωγή ομιλίας ή/και γραφής.
Όταν η αφασία προέρχεται από μια ασθένεια του εγκεφάλου που επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου (προοδευτική νευροεκφυλιστική ασθένεια), οι νευρολόγοι την αποκαλούν “πρωτοπαθώς προοδευτική αφασία”. Αρχικά, οι άνθρωποι μπορεί να δυσκολεύονται να βρουν τις σωστές λέξεις για να εκφραστούν. Η κατάσταση επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου, καθώς χάνουν την ικανότητά τους να γράφουν, να μιλούν ή να κατανοούν τη γλώσσα.
Συνήθως, η υποκείμενη αιτία της PPA είναι μια νευροεκφυλιστική νόσος όπως η νόσος του Alzheimer ή η μετωποκροταφική άνοια. Σε αυτές τις καταστάσεις, οι περιοχές του εγκεφάλου σας που σχετίζονται με τον έλεγχο της ομιλίας ή την κατανόηση των λέξεων και της σημασίας τους καταρρέουν.
Ποιοι είναι οι τύποι της πρωτοπαθούς προοδευτικής αφασίας;
Υπάρχουν τρεις βασικοί υπότυποι της πρωτοπαθούς προοδευτικής αφασίας:
- Δυσκολία στην ομιλία (Λογοπεδικές παραλλαγές) : χαρακτηρίζεται από δυσκολία στην ομιλία και στον σχηματισμό γραμματικά ορθών προτάσεων.
- Δυσκολία στην ανάγνωση (Προγραμματική παραλλαγή): χαρακτηρίζεται από δυσκολία κατανόησης της σημασίας των λέξεων και των αντικειμένων και απώλεια γνώσεων για τον κόσμο.
- Δυσκολία στην ερμηνεία (Σημασιολογική παραλλαγή) : χαρακτηρίζεται από δυσκολία στην εύρεση λέξεων και στην επανάληψη φράσεων, καθώς και από μείωση της ικανότητας κατανόησης της γλώσσας.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι υπότυποι της PPA μπορεί να επικαλύπτονται και τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν σημαντικά από άτομο σε άτομο, ακόμη και εντός του ίδιου υπότυπου. Επιπλέον, οι υπότυποι μπορεί να εξελίσσονται με την πάροδο του χρόνου καθώς η νόσος εξελίσσεται
Συμπτώματα και Αιτίες
Ποια είναι τα συμπτώματα της πρωτοπαθούς προοδευτικής αφασίας;
Οι άνθρωποι συνήθως αναπτύσσουν συμπτώματα της πρωτοπαθούς προοδευτικής αφασίας μεταξύ των ηλικιών 50 και 70 ετών. Η πάθηση μπορεί να ξεκινήσει ως μικροπροβλήματα ομιλίας. Με την πάροδο του χρόνου, οι άνθρωποι μπορεί να δυσκολεύονται με την κρίση και τη σκέψη.
Τα συμπτώματα της πρωτοπαθούς προοδευτικής αφασίας μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Δυσκολία να βρίσκουν σταθερά τη σωστή λέξη για ένα αντικείμενο.
- Συχνές παύσεις κατά την ομιλία.
- Κακή γραμματική.
- Αργή ομιλία.
- Προβλήματα στην κατανόηση της ομιλίας.
- Πλήρης απώλεια γλωσσικών δεξιοτήτων.
Τι προκαλεί πρωτογενή προοδευτική αφασία;
Η πρωτοπαθής προοδευτική αφασία αναπτύσσεται όταν τα τμήματα του εγκεφάλου σας που ελέγχουν τη γλώσσα αρχίζουν να καταρρέουν. Ο εγκεφαλικός σας ιστός συρρικνώνεται (ατροφεί), επηρεάζοντας την ικανότητά σας να επικοινωνείτε. Μερικές φορές, η διάσπαση αυτή ξεκινά εξαιτίας μιας γονιδιακής μετάλλαξης . Άλλες φορές, μπορεί να συμβεί χωρίς γνωστό λόγο.
Στους περισσότερους ανθρώπους, οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης συχνά δεν μπορούν να εντοπίσουν έναν σαφή προδιαθεσικό παράγοντα κινδύνου. Ένας συνδυασμός περιβαλλοντικών και γενετικών παραγόντων θα μπορούσε να προκαλέσει PPA. Ακόμη και αν δεν έχετε γονιδιακή μετάλλαξη, η PPA μπορεί να υπάρχει στην οικογένειά σας.
Διάγνωση και εξετάσεις
Πώς διαγιγνώσκεται η πρωτοπαθής προοδευτική αφασία;
Συνήθως διαγιγνώσκεται μέσω μιας ολοκληρωμένης αξιολόγησης που μπορεί να περιλαμβάνει ανασκόπηση του ιατρικού ιστορικού, νευρολογική εξέταση, γλωσσικές και γνωστικές δοκιμασίες και απεικονιστικές μελέτες όπως η μαγνητική τομογραφία. Η ακριβής και έγκαιρη διάγνωση είναι σημαντική για την κατάλληλη διαχείριση και υποστήριξη του ατόμου και των οικείων του.
Θεραπευτικές παρεμβάσεις
Πώς αντιμετωπίζεται η πρωτοπαθής προοδευτική αφασία;
Δεν υπάρχει θεραπεία για την πρωτοπαθή προοδευτική αφασία και δεν υπάρχει τρόπος να σταματήσει η εξέλιξή της. Αλλά ορισμένες θεραπείες μπορεί να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου ή να αυξήσουν την ποιότητα ζωής σας.
Οι ασθενείς μπορεί να ωφεληθούν από:
- Η συμμετοχή σε λογοθεραπεία και γνωσιακή ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση των γλωσσικών και νοητικών δεξιοτήτων για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
- Την εκμάθηση νέων τρόπων επικοινωνίας, όπως η νοηματική γλώσσα.
- Τη λήψη φαρμάκων, όπως οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs) για τη διαχείριση των αλλαγών συμπεριφοράς και τη μείωση του άγχους ή της κατάθλιψης που σχετίζονται με την PPA.
- Λήψη φαρμάκων εγκεκριμένων για τη νόσο Αλτσχάιμερ, εάν αυτή είναι η υποκείμενη αιτία της PPA.
Σημείωση
Η πρωτοπαθής προοδευτική αφασία (PPA) είναι μια σταδιακή απώλεια των γλωσσικών δεξιοτήτων. Είναι ένδειξη υποκείμενης νευροεκφυλιστικής νόσου. Σε ορισμένους ανθρώπους, η PPA είναι το πρώτο σημάδι της νόσου του Αλτσχάιμερ, ενώ σε άλλους σχετίζεται με τη μετωποκροταφική άνοια. Οι ειδικοί δεν γνωρίζουν πάντα τι προκαλεί αυτή την πάθηση, αλλά συχνά πρόκειται για συνδυασμό περιβαλλοντικών και γενετικών παραγόντων. Δεν υπάρχει τρόπος να αντιστραφεί η πρωτοπαθής προοδευτική αφασία, αλλά η θεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει να διατηρήσετε τις επικοινωνιακές σας δεξιότητες για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.